Mens en lijden

Verwerkingsopdracht film: 'Oscar et la dame rose' 
-Brief aan een vriendin


Beste Elien,


In deze brief wil ik je graag vertellen over een film die ik net zag.

'Oscar et la dame rose'

Het is een sprookjesachtige titel, ook in de film komen taferelen aan bod die deze sfeer opwekken.  Maar ik mag je niet misleiden, het eigenlijke onderwerp is best zwaar.  Het gaat over een kind met kanker die nog maar enkele dagen te leven heeft.  De film loodst je door de laatste twaalf dagen van een supertof kereltje.

Oscar heeft een hoop vrienden in het ziekenhuis waar hij al een tijd verblijft en ook naar school gaat.  Hij is een echte deugniet die graag grappen uithaalt.  Op een dag ziet hij zijn ouders in de gangen van het hospitaal, maar niet op een dag dat ze normaal op bezoek komen.  Ze gaan op gesprek bij de dokter.  Oscar volgt hen stiekem en luistert mee.  De dokter heeft jammergenoeg geen goed nieuws en dat betekent dat Oscar niet lang meer te leven heeft.  

Het is een verhaal dat de pijn van een ziekte en een levenseinde bekijkt van alle mogelijke kanten.  De ouders die niet weten hoe ze met hun kind moeten omgaan en hoe ze daarna verder moeten.  Het medisch personeel dat zichzelf een houding moet geven naar het kind en de ouders toe.  Maar vooral het standpunt van het kind zelf komt aan bod.  Wat met al die overschot aan leven? Nog zoveel dingen die hij had moeten ervaren.

Doordat het voor iedereen in zijn omgeving moeilijk is zich een houding te geven, voelt Oscar zich alleen.  Daarom is hij ook zo ontzettend opgewekt wanneer hij Rose ontmoet.  Zij levert pizza's in het ziekenhuis in een vrolijk roze tenue dat in enorm contrast staat met haar humeur.  Ze is grillig, bruut, arrogant… kortom: zichzelf.  Het is lang geleden dat iemand zich nog zo natuurlijk gedroeg in de buurt van Oscar.  Voor hem is het een verademing.  Na het horen van het gesprek met de dokter is Oscar zo teleurgesteld in zijn ouders dat hij niemand meer wil spreken behalve Rose.

De dokter maakt een deal met de vuilgebekte pizzabakkerin: zij mag leveren zolang ze Oscar bezoekt.

Rose neemt het aanbod aan en gaat op bezoek bij het jongetje.

Ze vertelt over haar verleden als worstelkampioene en probeert antwoorden te geven op zijn vragen.

Rose zorgt ervoor dat de jongen elke dag beleeft als tien jaar uit zijn leven.  Dat wil zeggen:  een dag als tiener, een dag als twintiger, een dag als dertiger…enz.

Op deze manier wil ze hem een volledig leven laten leiden in twaalf dagen.

Ze geeft hem hierdoor extra tijd, extra leven.  Maar dat is niet het enige.  Ze geeft hem de kans om te geloven.  God is iets waar Oscar niet in wil geloven, zoals de kerstman.  "Prietpraat", zegt hij.  Maar dankzij Rose leert Oscar het nut kennen van religie.  Ze zegt hem dat hij elke dag een wens mag doen, een wens van de geest.  

Hoewel Rose in het begin de deal als puur zakelijk ziet (en er eigenlijk tegenop ziet), wordt ze hoe langer hoe meer een echte vriendin van Oscar.  Ze houdt echt van het kleine kereltje en haar pizza's laten haar op een bepaald moment letterlijk koud.  Ze haast zich naar Oscar en komt zelfs meer dan één keer per dag.  Zij geeft Oscar de kracht om zijn laatste dagen écht te leven.  Maar dat is ook wat hij voor haar doet.  Ze toont zich meer en meer van haar kwetsbare kant.  Het vertrouwen dat ze ooit had in anderen begint terug te komen.  Stilaan zie je haar koele buitenkant smelten door de echtheid van haar relatie met Oscar.

Het is een pracht van een film met sterke personages en mooie symbolen.  Een feelgood-movie kan je de film door het zware thema niet noemen, maar je blijft ook niet treurig achter nadat je hem bekijkt.  Het is niet de ziekte en het afscheid die het hardst blijven plakken, maar wel de vriendschap en de karakters.

Veel kijkplezier!

Groetjes,

Evelien

Mens en lijden

Filmverwerking: 'Oscar et la dame rose.'

1) Vat je eigen mening over de film samen in drie kernwoorden:

KRACHT

VRIENDSCHAP

VERDRIET

2) Is wat in de film aan bod komt herkenbaar voor jou?  Wat is wel herkenbaar? Wat niet?

Herkenbaar:

Op het eerste zicht is Rose een sterke en stoere vrouw met een grote mond, maar ze heeft een groot hart.  Ze houdt enorm veel van Oscar op haar eigen manier.  Zelf heb ik in mijn nabije omgeving meerdere van deze mensen.  Je moet bij hen verder kijken dan de eerste indruk, want het is echt de moeite waard.

Niet herkenbaar:

Wat voor mij helemaal niet herkenbaar is, is de band tussen Oscar en zijn eigen ouders.  Ik kan mij niet voorstellen dat mijn moeder mij niet zou willen zien.  Zelfs wanneer ze slecht nieuws zou krijgen over mijn gezondheid.  Ik weet dat ze zich voor mij sterk zou houden.  Ze zou er alles aan doen om er elk moment van elke dag voor mij te zijn als ik dit nodig had. Ik probeer met mijn eigen dochter dezelfde goede band te creëren waarin je weet wat je aan elkaar hebt; in goede en slechte tijden.

3) Kies drie scènes uit de film die je hebben aangesproken.  Beschrijf ze zo duidelijk mogelijk en noteer per scène welke gevoelens voor jou de overhand hadden.

• Beschrijving scène 1:

De eerste scène die me echt geraakt heeft in de film is meteen in het begin.  De ouders van Oscar krijgen het nieuws dat er voor hem niets meer gedaan kan worden en dat hij zal sterven.  De dokter vraagt hen of ze hem willen zien, maar dat willen ze beiden niet.  Ze kunnen het op dat ogenblik niet aan.  Wat zij niet weten is dat Oscar het gesprek van zijn ouders met de dokter heeft gehoord.  Hij weet dat hij niet lang meer te leven heeft en krijgt op dat ogenblik geen steun van zijn ouders bij het verwerken van dit nieuws

• Gevoelens bij scène 1:

Ik voelde mij bij het bekijken van dit stukje boos.  Ik begreep niet dat de ouders niet naar hun zoon gingen om hem even te bezoeken.  Natuurlijk willen ze hem hun eigen verdriet niet tonen om hem ongerust te maken, maar Oscar is duidelijk een slimme jongen. Hij heeft door het gedrag van de ouders sowieso wel door dat er iets niet pluis is.  Ik had op dat moment het gevoel dat de ouders er niet waren om hun eigen zoon te steunen.  Ook al heb je als ouder op dat moment de kracht niet, probeer dan voor de korte periode die je nog rest zoveel mogelijk in de fysieke nabijheid van je kind te zijn.

• Beschrijving scène 2:

Rose smokkelt Oscar in een grote neptaart mee naar het 'huis van God'.  Ofwel de kapel aan de overkant van het ziekenhuis.  Oscar kijkt naar het Christusbeeld en maakt de opmerking: "Geloof jij daarin? In die god? Hij is magerder dan ik ben!"  Waarop Rose antwoordt:  "Waarin geloof jij het liefst? Een god die lijdt zoals wij?  Of één die niets kan overkomen?  Er is een verschil tussen morele en fysieke pijn, Oscar.  Kijk naar zijn gezicht, ziet hij eruit alsof hij lijdt?"

• Gevoelens bij scène 2:

Wat ik hier voel is het vertrouwen tussen de twee vrienden.  Rose en Oscar.  En het stijgende vertrouwen in een god die is zoals wij allemaal.  Ikzelf heb het moeilijk om in slechtere tijden mijn hart te luchten bij mensen die zelf nog niet veel hebben meegemaakt.  Wat Rose hier aanhaalt, klopt voor mij helemaal.  Ik zou ook niet geloven in een afgeborstelde superheld van wiens cape alle problemen gewoon afglijden.  Iemand die moeilijkheden overwonnen heeft, staat sterker in het leven dan iemand die ze heeft kunnen vermijden.

• Beschrijving scène 3:

Peggy Blue, het vriendinnetje van Oscar, mag naar huis.  Haar operatie was geslaagd en haar ouders komen haar oppikken.  Van het ziekenhuispersoneel mag Peggy niet meer op bezoek bij Oscar.  Zij vinden het beter dat haar ouders gewoon met haar vertrekken.  Peggy wil per se haar vriend zien, ze staat smachtend naar zijn raam te kijken met de tranen in de ogen.

• Gevoelens bij scène 3:

Verdriet.  Het was voor mij echt een trieste scène.  De twee verliefde kinderen mogen elkaar niet meer zien.  Goed wetende dat dat betekent dat Peggy Oscar nooit meer in leven zal zien.  Hij heeft nog maar een paar dagen en het plezier van een laatste knuffel, een deftig afscheid van zijn Peggy wordt hem niet gegund.

4) Op welke manier hebben de drie scènes die hierboven vermeld worden te maken met je eigen levenservaring/levensvisie?

Wat wil de regisseur van de film ons duidelijk maken?  Wat is volgens jou de boodschap die door de film wordt overgebracht?

Wat heel duidelijk overeenkomt met mijn eigen levensvisie is het zorgen voor elkaar.  Ik vind het geweldig dat Rose zo'n ruwe bolster met blanke pit is.  Zij is een echte houvast voor Oscar in deze moeilijke periode.  Ze zet haar eigen bekommernissen opzij om hem even te kunnen laten ontsnappen uit zijn dagelijkse zorgen.  Rose probeert hem af te leiden van het onvermijdelijke.  Ze brengt hem in contact met het geloof enerzijds en haar wilde worstelverhalen anderzijds.  De afwisseling tussen de zwaardere levensvragen en de lichtere vertelsels is een mooi evenwicht.  De boodschap die de regisseur ons wil meegeven bestaat volgens mij uit verschillende facetten.

Wie stilstaat bij het leven van een ander, leert ook zichzelf beter kennen.

Geloven is voor iedereen anders, het is niet noodzakelijk, maar het kan heilzaam zijn.

Vriendschap is en enorm belangrijk, mensen kunnen zoveel voor elkaar betekenen.

5) Wat zijn de gelijkenissen en de verschillen tussen jouw visie en die van de filmmaker op geloof en relaties?

De gelijkenissen die ik qua geloof kan terugvinden in de film zijn de relaties tussen mensen als bouwsteen voor een gezond geloof.  Geloven in anderen en samen met hen een evenwichtig leven opbouwen waarin je voor elkaar zorgt en elkaar graag ziet.  Zo kan je iets betekenen in het leven van een ander.  Eerlijkheid, hoe moeilijk dit soms ook kan zijn, is enorm belangrijk.

Het verschil met mijn manier van geloven en zin geven aan het leven is dat ik niet naar een god als figuur op zoek ben.  Ik probeer 'geluk' als god te zien en na te streven.  Soms is geluk ver te zoeken… 

Andere keren vind je geluk in de kleinste dingen terug.  In de film wordt echt verwezen naar God als persoon en ook Jezus wordt aangehaald.  Het Christendom wordt hier meer letterlijk genomen.

Mens en lijden - Het lijden van mensen, toont hen in hun puurste vorm.

Mens en lijden:



Het lijden van mensen, toont hen in hun puurste vorm.  Soms komt zie je een enorm sterk karakter naar voren komen dat je nooit eerder bij deze persoon gemerkt hebt.  Heel sterke mensen kunnen zich opeens van hun meest kwetsbare kant tonen.

Elk mens krijgt op bepaalde momenten in het leven met lijden te maken.  Of dit nu fysiek leed is of emotioneel… Ieder van ons krijgt een pakketje tegenslagen toegediend.  En zelfs voor de grootste gelukzakken onder ons, heeft het leven nog steeds een houdbaarheidsdatum.  

Menselijk leed heeft talrijke gezichten.  Van armoede tot ziekte en depressie, de dood, leven in angst…  

Wanneer we met ongelukkige gevoelens te kampen krijgen, kunnen we allemaal een steun en toeverlaat gebruiken.  Geloof kan op deze momenten zeer nuttig zijn voor sommigen.  Maar vaak is het net bij deze tegenslagen dat mensen hun vertrouwen in hun god kwijt raken.

Aan de overzijde van deze gelovigen heb je ook mensen die net bij groot leed voor het eerst toenadering tot geloof zoeken.  Sommigen zoeken steun bij vrienden en familie, anderen zoeken een zondebok.  Woede is meestal een emotie die mensen zichzelf sneller laten voelen dan verdriet.

Hoe je zelf met je persoonlijke leed omgaat, het is onlosmakelijk verbonden aan hoop.  Om terug verder te kunnen gaan met je leven, moet je kunnen hopen op betere tijden.  Hopelijk met iets of iemand die je hierbij steun kan geven.

 

Deze twee tekstfragmenten omschrijven zeer duidelijk de enorme diversiteit van lijden:

Men kan nog op andere manieren verschillende vormen van lijden onderscheiden.  Omdat lijden per definitie verbonden is met een persoonlijke ervaring, moeten we ervoor beducht zijn deze ervaring van anderen te omschrijven en in te delen in categorieën.  Toch kunnen onderscheidingen soms behulpzaam zijn om nuances mogelijk te maken.

Het meest opvallende lijden is  van fysieke aard: ziekte en gebrek.  Mensen kunnen ook geraakt worden door allerhande vormen van psychisch leed.  Zo kunnen mensen bijvoorbeeld erg treuren om het verlies van een geliefde.  Vasalis dicht in Sotte Voce: "Zoveel soorten van verdriet, ik noem ze niet.  Maar één, het afstand doen en scheiden.  En niet het snijden doet zo'n pijn, maar het afgesneden zijn."  Voorts is er ook het sociale lijden.  Sommige mensen zijn maatschappelijk zeer kwetsbaar.  Ook in onze samenleving vallen nog heel wat mensen tussen de mazen van het net.  Echt arme mensen zitten in geldnood, maar ze zijn vooral ook relationeel arm, hebben een tekort aan positieve relaties.  

Als we de problematiek van het lijden vanuit een maatschappelijke invalshoek bekijken, dan denken we aan het gebrek van achting, het niet bereiken van sociale identiteit, concurrentie, vernedering, discriminatie… 

Dorothee Sölle schrijft in haar boekje 'Lijden' dat bij lijdenservaringen het sociale aspect een belangwekkende factor is: wanneer mensen er sociaal niet goed voor staan, wordt elk leed dubbel zo zwaar om te dragen.  

Bovendien moeten we ook gewagen van het morele of ethische lijden: de pijn om de miskenning van mensenrechten, lijden om allerlei vormen van apartheid, onmacht bij structureel onrecht, het kwellende besef van eigen schuld,…  Tenslotte vermelden we het spirituele lijden, de afkalving van zin van binnenuit, lijden dat aan de grond van het bestaan kleeft.  De diepste angst is vandaag allicht die van angst voor leegte en zinloosheid.

Deze soorten lijden zijn te onderscheiden, maar in de praktijk niet zomaar te scheiden.  Wie ziek is, zegt niet: "Ik heb het 39 graden warm", maar : "Ik voel me niet goed."  Bijna elk fysiek lijden roept meteen ook psychisch, sociaal, ethisch en spiritueel lijden op.

D. Sölle, Lijden, Baarn, Bosch & Keuning, 1973

Hoe verschillende vormen van lijden met elkaar verweven zijn, blijkt bijvoorbeeld wanneer een mens ziek is.  Bij fysiek lijden gaan immers een aantal vanzelfsprekendheden wankelen en worden een aantal voorheen vanzelfsprekend beleefde verhoudingen conflictueus.  Ook de relatie tot de eigen eindigheid is niet langer evident.  Allerlei zin-vragen duiken op.  Gezond zijn, ziekte en genezing zijn dus totaalmenselijke belevingen en veel meer dan puur medische verschijnselen.

J.H. VAN DEN BERGH, Het ziekbed, Een hoofdstuk uit de medische psychologie, Nijkerk, Callenbach, 121967, p6-29

Motivatie:

Ik heb deze bronnen gekozen omdat ze duidelijk maken dat lijden een abstract iets is.  Iedereen gaat anders om met wat hem overkomt en het is moeilijk in duidelijke lijnen te omschrijven welke vlakken het lijden net overlapt.  Zelfs de persoon zelf zal soms geen voeling hebben met hoe ver sommige gebeurtenissen doordringen in zijn of haar eigen leven.  Het onderscheid maken tussen emotionele pijn en fysieke pijn is soms zelfs moeilijk.  Verdriet kan zich namelijk ook fysiek uiten.  Ze zijn onlosmakelijk verbonden.

Omdat het concept pijn en lijden zo moeilijk te vatten is, is het ook moeilijk om de juiste manier te vinden om het leed te verzachten.  Voor zichzelf en voor anderen.  Jammer genoeg kan je het lijden van de mensheid niet zomaar diagnostiseren en een remedie kiezen.  

Mens en natuur - Mijn ecologische voetafdruk

Mens en natuur


Mijn ecologische voetafdruk:

Voor het berekenen van mijn ecologische voetafdruk kon ik mijzelf omschrijven als geremde hoper.
Na het bekijken van mijn resultaten, was ik dus ook niet meteen verrast.  Maar ik weet wel dat het beter kan.  We willen uiteindelijk allemaal een duurzame wereld creëren voor onszelf en ons nageslacht.

Wat het moeilijk maakt zijn de gewoontes die we met de jaren hebben opgebouwd.  Wij zien groener aan doen al snel als een straf.  Je moet dingen laten die je als luxe beschouwt.  Het vlak waarop ik mij het makkelijkst aanpas is transport.  Ik probeer zo vaak mogelijk te voet of met de fiets te gaan.  Want hoewel ik hier niet als "groene" uit de bus kom bij de test, geniet ik toch van de buitenlucht en de natuur; ik ben niet onmiddellijk een stadsmus.

Ik geniet van de voordelen van de stad, maar kijk er naar uit om zo snel mogelijk in een groenere omgeving te gaan wonen.  De grootste redenen voor mijn niet-ecologisch gedrag zijn gewoonte en gemakzucht.

Het wordt hoe langer hoe moeilijker om onze wereld gezond te houden.  Met alle mogelijkheden die we in onze maatschappij hebben, vervuilen we even snel als we leven.  Alles wordt in kleine verpakkingen gemaakt en van elk voorwerp heb je tegenwoordig een wegwerpversie.  Onze vuilnisbelten zijn inmiddels kleine dorpen geworden.  Is er iets stuk?  Onderdelen kosten vaak even veel als een nieuw toestel, dus hup in de vuilbak ermee!

Ook op onze energie zijn we allesbehalve zuinig.  Iedereen heeft in huis wel toestellen die dag in dag uit ingeschakeld blijven en weinigen zullen timen hoe lang ze elke dag onder de douche staan.  Voor ons West-Europeanen zijn natuurrampen en andere effecten van de opwarming van de aarde een 'ver-van-mijn-bed-show'.  We zien het allemaal gebeuren in het nieuws op tv vanuit onze luie zetel.  We zijn naar mijn mening niet bang genoeg van wat er ons allemaal te wachten staat.  In sommige landen zoals bijvoorbeeld China is het effect van vervuiling schrijnend en overduidelijk.

Voor velen van onze mede-aardbewoners is de natuur niet langer beperkt tot een verkwikkende wandeling door het bos.  Zij staan dagelijks oog in oog met de gevaren van moeder natuur.  Bij hen is het niet meer genieten van de natuur, maar puur overleven van de natuur.

Onze relatie met de natuur moet dringend veranderen.  We geven meer dan we nemen.  Net zoals dit in een relatie met mensen onderling niet zou blijven duren, heeft onze aarde het ook gehad met onze hebberigheid.  We kunnen niet onbeperkt blijven uitbuiten.  Voor ons eigen goed en het voortbestaan van ons leven op aarde moeten we werken aan ons respect.  Wij moeten op onze aarde leven in evenwicht met de natuur.  

Mooi verwoord door Tim Jackson:

"We spend money we don't have...

on stuff we don't need,

to create impressions that don't last

on people we don't care about."

En dit doen we allemaal zonder na te denken over de toekomst. Onze huidige status en het groeien van onze economie zijn belangrijker voor ons dan de toekomst.  We sparen niet meer voor de toekomst.  Zowel op vlak van letterlijk geld sparen, als op vlak van spaarzaam omgaan met wat er op onze aarde voorzien is. 

Het is onze taak om de toekomst van de natuur te verzekeren om voor volgende generaties een toekomst met de natuur te garanderen!

Bronnen:

• M. Jackson, Heal the world, www.youtube.com
• Bereken je ecologische voetafdruk, www.ecolife.be
• foto's, www.google.be/afbeeldingen

Mens en zingeving

Mijn geloof, mijn cijfers

Bespreking individuele resultaten PKG-schaal

De test die ik heb ingevuld, gaf als resultaat een zeer waarheidsgetrouw beeld van hoe ik over geloof denk. 

Hier volgt een kleine bespreking:
Ik heb een hoge score op vlak van external critique omdat ik iemand ben die graag een wetenschappelijke verklaring heeft/geeft om een verhaal ruggengraat te geven.  Feiten en bewijzen geven naar mijn mening een extra dimensie van waarheid aan een verhaal. 
Zowel voor relativisme als second naiveté scoor ik enorm hoog. 
Hoewel ik zelf enkel de achterliggende boodschappen van religie als nuttig aanzie in mijn eigen leven, ben ik zeer geïnteresseerd in de riten en rituelen van andere religies en culturen. 
Op vakantie is het exploreren van andere culturen één van de dingen die mij het meest kunnen boeien.  Dat is ook wat je van een ander land het beste bijblijft.  
Ik heb zelf geen godsdienst die ik met riten en rituelen toelaat in mijn dagelijks leven wat blijkt uit de lage score op orthodoxy. 

Ik heb als kind geleerd over en geleefd met het christendom op school, maar in mijn volwassen leven kom ik er nog nauwelijks mee in aanraking.


Individueel resultaat:



External Critique : 4
Relativism : 5
Second Naiveté : 5
Orthodoxy : 1


Ik ben van de mening dat geloof voor iedereen persoonlijk in te vullen is.  Je moet uit je eigen religie kunnen nemen wat voor jou nuttig is.  Het moet een steunpilaar zijn, een boek vol voorbeelden die je kan gebruiken om vorm te geven aan je eigen leven.
Voor sommigen zal dit betekenen dat er dagelijkse rituelen worden uitgevoerd.  Voor anderen zal geloof dan weer enkel aan bod komen op speciale momenten in het leven.  Bijvoorbeeld een huwelijk, doopsel, vormsel... 
Sommigen voelen zich pas aangetrokken tot het geloof wanneer het slecht gaat.  Wanneer ze een steun zoeken die ze nergens anders vinden, of uit angst voor de dood.  Hoe je je religieuze kleurplaat ook invult, maakt niet uit.  Geloven is nog altijd iets dat vooral inwendig gebeurt, jijzelf bent degene die bepaalt wat jouw leven zin geeft. 

Mens en zingeving

Wat geeft mijn leven zin? Waarin geloof ik?

Wat voor mij het leven het meeste zin geeft, zijn de relaties met andere mensen. 
Je kan op elk gebied in je leven ontzettend succesvol zijn, alles perfect op een rijtje hebben, een mooi huis, een dikke bankrekening, alles wat je hartje maar kan wensen...
Als je niemand hebt om dit alles mee te delen, is het allemaal niets waard.

Het is zoals het filosofisch raadsel:

'Als een boom omvalt in het woud, en niemand is daar om het te horen, maakt het dan geluid?'

Als je ten volle leeft, maar er is niemand daar om met je mee te genieten... Heb je dan geleefd?
Ik heb altijd een rijk gevuld leven gehad op sociaal vlak.  Met voor- en tegenspoed, maar altijd in nauw verband met vrienden en familie.  Dingen die je bereikt in het leven, wil je toch met anderen delen?  En als het een keer tegenslaat, heb je soms een schouder nodig om op uit te huilen...

Wat bij mij de grootste impact op mijn leven tot nu toe heeft gehad is de geboorte van mijn dochter.  De twee jaren dat ik nu voor haar kan zorgen, hebben voor mij het volledige leven in perspectief gebracht.  Het heeft mij werkelijk veranderd als mens.  Ik geniet meer van de kleine dingen, de kleine momenten in het leven die het allemaal de moeite waard maken. 
Dingen waar ik me vroeger druk in kon maken, zijn nu peulschillen.  Je wordt er minder egoïstisch door.  Ineens ben jij zelf niet meer het middelpunt van je eigen leven en kan je alles een beetje van buitenaf beschouwen. 


Door dit alles ben ik gaan beseffen wat zo belangrijk is in het leven - voor mij althans.  Familie, vrienden, kortom de mensen om je heen. 
Materiële zaken worden naar de achtergrond geplaatst.  Het gaat meer om de kwaliteit van momenten dan de kwantiteit aan spullen.

Voor de rest bestaat de zin van het leven voor mij voor een groot stuk uit 'zin hebben in het leven'.
Blij zijn met wat elke dag ons brengt en beseffen wat je hebt, niet focussen op wat je niet hebt.  Wat niet wil zeggen dat je geen dromen voor de toekomst mag koesteren.  Maar tot je daar bent, probeer al te genieten van vandaag...

Bespreking bronnen over geluk en de zin van het leven:

bronnen:  1)Geluk, wat is het en hoe bereik je het? www.ivpp.nl/geluk

                2) Waarom leven wij? Wat is de zin van het leven? www.drlex.be

                3) Dat heet dan gelukkig zijn. Ann Christie


Deze drie bronnen heb ik gekozen omdat ze de meest uiteenlopende ideeën over dit onderwerp weerspiegelen.  Enerzijds een recept voor geluk, anderzijds het volledig abstraheren van ons menselijk bestaan.
Wij zoeken allemaal naar de zin van ons leven en een manier om er vol geluk in te staan.  Volgens bron 2 is dit totaal nutteloos.  Wij zijn zoogdieren en wij bestaan.  Het feit dat wij hierover nadenken en ultiem geluk nastreven is net datgene dat ons ongelukkig maakt.  Alle andere zoogdieren leven samen met elkaar en met de natuur zonder zin te willen geven aan hun leven.  Het zoeken naar geluk is onze menselijke achillespees.  Het weerhoudt ons ervan zorgeloos door het leven te gaan.  Dieren vragen niet 'waarom?'.

Hoewel je geluk dus beter niet nastreeft, kan je in bron 1 terugvinden hoe het zou moeten.  Iedereen kan gelukkig zijn.  Het gaat niet om geluk hebben, maar om geluk voelen.  Anders zou iedereen die veel heeft (niet enkel materieel) sowieso gelukkig zijn en zij die niets hebben ongelukkig.  Toch is dit niet zo.  Gelukkig zijn is een gave die sommige mensen aangeboren hebben.  Ze voelen zich sneller gelukkig dan anderen.  Ze weten hoe ze dit gevoel kunnen opwekken.  Als we onszelf kunnen leren om geluk te voelen zonder meer te hebben of te bereiken dan we nu al hebben, is iedereen gelukkig. 

Het liedje van Ann Christie duidt nog eens aan hoe belangrijk het kan zijn om iemand in je leven te hebben.  'Dat heet dan gelukkig zijn... het gevoel niet alleen te zijn...'

Ik kan mij in elk van deze visies wel een beetje vinden.  De wetenschappelijke visie die het zoeken naar zin als onbenullig ziet, geluk dat in ons allen aanwezig is als gevoel en geluk vinden in relaties met anderen.

Mens en samenleving

Moeder, waarom leven wij?


Verwerking keynote Paul Verhaeghe:

IDEE1:

‘Who needs me?’ (1998, p.146). Voor steeds meer mensen luidt het antwoord: niemand. Zij maken deel uit van een groeiende groep menselijk afval. Binnen een maatschappij die voortdurend de boodschap verkondigt dat iedereen het kan maken als hij zich maar voldoende inzet.

REACTIE:
We leven in een samenleving die zogezegd meer mogelijkheden heeft dan ooit tevoren.  Op technisch vlak zal dit zeker het geval zijn.  Voor alles is er tegenwoordig een toestel beschikbaar of minstens een app.  Kinderen wordt geleerd dat ze kunnen worden wàt ze maar willen, als ze maar hard genoeg hun best doen en ook zo snel mogelijk inzet tonen naar dat wat ze van hun toekomst verlangen.

Onze hedendaagse samenleving kweekt prestatiegerichte, maar gefrustreerde jongeren die al van jongs af aan het gevoel hebben dat ze niet meekunnen met hun leeftijdsgenoten.  Het is op de speelplaats niet meer van belang of je sportief bent aangelegd, maar wel dat je het nieuwste technologische snufje (tegen de regels van de school) in je broekzak hebt zitten.  Presteren, geld verdienen en dan tonen wat je met dat geld gedaan hebt, worden de doelen van onze jeugd. En het helpt natuurlijk altijd als je ouders hebt die je een handje (contantje) toesteken en hier en daar een goed woordje voor je kunnen doen. Gelukkig zijn hoort er voor de volgende generatie al lang niet meer bij.  Of ze weten toch niet meer hoe ze geluk kunnen verschaffen zonder het te kopen.

Iedereen moet meekunnen op hetzelfde hoge tempo naar datzelfde hoge doel.  Wat men vaak vergeet is dat er helemaal niet zoveel plaatsjes zijn aan de top als er mensen zijn die er wanhopig naar streven.  En wat kunnen we omschrijven als "het maken"?  Ben je enkel geslaagd in het leven als je een bepaald loon uitgekeerd krijgt?  Of heeft het meer met status te maken?

Mensen hechten meer en meer waarde aan hun carrière.  Het gezinsleven en het sociale leven moet aan plaats inleveren voor overuren, extra vergaderingen, het maken van een presentatie…  We zijn constant belangrijke mails aan het lezen.  Ook op vakantie checken we onze inbox.  Als je dit alles overweegt, is het logisch dat mensen het gevoel hebben dat niemand hen nodig heeft.  Ze zijn ook niet beschikbaar moest iemand hen nodig hebben.  We sluiten onszelf meer en meer af van wat echt belangrijk is.  Wat heb je aan een goedbetaalde job als je op je vrije dag te moe bent om je zuurverdiende loon te spenderen?

IDEE2:
Volwassen mensen vertonen kinderlijke woedeaanvallen, zijn jaloers voor trivialiteiten, vertellen leugentjes om bestwil, deinzen vaak niet terug voor bedrog, en koesteren leedvermaak en kleinzielige wraakgevoelens. Ik interpreteer dit als gevolgen van een systeem dat mensen niet toelaat autonoom te denken en werken. Als je iemand behandelt als een klein kind, dan is de kans vrij groot dat hij zich zal gedragen als een klein kind.

REACTIE:
Hier ben ik het volledig mee eens.  Als je in een sfeer moet werken waar je het gevoel hebt terug in de lagere school te zitten, gedraag je je daar automatisch naar.  Wanneer je mensen de kans geeft zelf problemen op te lossen, projecten aan te pakken,… zullen ze zich meer gedreven voelen om hun werk tot een goed einde te brengen.  Hierdoor gaan ze zich minder op elkaar concentreren en meer op hun eigen werk.  De trots die je voelt om iets te bedenken, plannen en realiseren op werkgebied is een gevoel dat noodzakelijk is om gemotiveerd te blijven.

IDEE3:
Ten einde dit te bevorderen deden een aantal prominenten in de loop van het crisisjaar 2011 heel concrete voorstellen: verhoog het inschrijvingsgeld voor alle opleidingen die niet aansluiten bij het bedrijfsleven, verlaag het voor alles wat wel rendeert; wie hardleers is en toch kiest voor een niet- rendabele opleiding, die moet bestraft worden met een kortere of zelfs helemaal geen uitkeringsgerechtigde periode.

REACTIE:
In het systeem zoals hier voorgesteld, komt het er naar mijn mening op neer dat de rijken (of toch de kinderen van rijken) mogen doen en studeren wat ze maar willen.  De "arme luizen" met mogelijk veel ambitie en talent worden gedwongen te werken voor het vaderland.  Ze worden zoals bij idee 1 als vee ingezet.  De kuddedieren die ons land en onze economie bewaken.  Het aanpassen van de inschrijvingsgelden is naar mijn idee compleet nutteloos.  Het recht hebben op een uitkering moet voor alle opleidingen gelijk zijn, maar beperkt tot een vaste periode.  Je talenten en studiekeuze mogen geen reden zijn voor discriminatie op financieel vlak.


IDEE4:

Het doel is zelfmanagement en ondernemerschap: jongeren moeten zichzelf beschouwen als een bedrijf, waarbij kennis en vaardigheden in eerste en laatste instantie een economisch belang hebben waarmee zij hun marktwaarde kunnen verhogen.

Op deze manier worden mensen enkel nog gezien als kuddedieren.  We kweken ze met een bepaald doel en selecteren hen op basis van aangeboren talenten.  The survival of the fittest?  Wie de economie kan optimaliseren, hoort erbij.  Dit is absoluut geen goede manier om kinderen en jongeren op te voeden.  Ze leven niet meer zoals ze willen, maar worden gedwongen zich in te zetten voor 'the greater good'.  Dit zal leiden tot nog meer gefrustreerde en depressieve jongeren.  Op de werkvloer kan dit leiden tot burn-outs in epidemische proporties.

Mensen met creatieve talenten worden in onze maatschappij al snel als outcasts of "geitenwollensokken" gezien.  Wanneer je een job uitoefent die naar het creatieve neigt, wordt deze als minderwaardig beschouwd.  De wereld is nog nooit zo'n smeltkroes geweest als nu.  Iedereen leer omgaan met diversiteit.  Toch was er nooit meer sprake van discriminatie als nu.  Het is moeilijker af te bakenen omdat het minder duidelijk waarneembare aspecten zijn waartegen men discrimineert.  De vlakken waarop men nu discrimineert zijn bijvoorbeeld leeftijd, intelligentie, armoede en rijkdom, muziekvoorkeuren, kledingkeuzes,…
Er zijn meer zwarte schapen dan witte in deze wereld die van iedereen een optimale productiviteit eist.