Mens en samenleving

Moeder, waarom leven wij?


Verwerking keynote Paul Verhaeghe:

IDEE1:

‘Who needs me?’ (1998, p.146). Voor steeds meer mensen luidt het antwoord: niemand. Zij maken deel uit van een groeiende groep menselijk afval. Binnen een maatschappij die voortdurend de boodschap verkondigt dat iedereen het kan maken als hij zich maar voldoende inzet.

REACTIE:
We leven in een samenleving die zogezegd meer mogelijkheden heeft dan ooit tevoren.  Op technisch vlak zal dit zeker het geval zijn.  Voor alles is er tegenwoordig een toestel beschikbaar of minstens een app.  Kinderen wordt geleerd dat ze kunnen worden wàt ze maar willen, als ze maar hard genoeg hun best doen en ook zo snel mogelijk inzet tonen naar dat wat ze van hun toekomst verlangen.

Onze hedendaagse samenleving kweekt prestatiegerichte, maar gefrustreerde jongeren die al van jongs af aan het gevoel hebben dat ze niet meekunnen met hun leeftijdsgenoten.  Het is op de speelplaats niet meer van belang of je sportief bent aangelegd, maar wel dat je het nieuwste technologische snufje (tegen de regels van de school) in je broekzak hebt zitten.  Presteren, geld verdienen en dan tonen wat je met dat geld gedaan hebt, worden de doelen van onze jeugd. En het helpt natuurlijk altijd als je ouders hebt die je een handje (contantje) toesteken en hier en daar een goed woordje voor je kunnen doen. Gelukkig zijn hoort er voor de volgende generatie al lang niet meer bij.  Of ze weten toch niet meer hoe ze geluk kunnen verschaffen zonder het te kopen.

Iedereen moet meekunnen op hetzelfde hoge tempo naar datzelfde hoge doel.  Wat men vaak vergeet is dat er helemaal niet zoveel plaatsjes zijn aan de top als er mensen zijn die er wanhopig naar streven.  En wat kunnen we omschrijven als "het maken"?  Ben je enkel geslaagd in het leven als je een bepaald loon uitgekeerd krijgt?  Of heeft het meer met status te maken?

Mensen hechten meer en meer waarde aan hun carrière.  Het gezinsleven en het sociale leven moet aan plaats inleveren voor overuren, extra vergaderingen, het maken van een presentatie…  We zijn constant belangrijke mails aan het lezen.  Ook op vakantie checken we onze inbox.  Als je dit alles overweegt, is het logisch dat mensen het gevoel hebben dat niemand hen nodig heeft.  Ze zijn ook niet beschikbaar moest iemand hen nodig hebben.  We sluiten onszelf meer en meer af van wat echt belangrijk is.  Wat heb je aan een goedbetaalde job als je op je vrije dag te moe bent om je zuurverdiende loon te spenderen?

IDEE2:
Volwassen mensen vertonen kinderlijke woedeaanvallen, zijn jaloers voor trivialiteiten, vertellen leugentjes om bestwil, deinzen vaak niet terug voor bedrog, en koesteren leedvermaak en kleinzielige wraakgevoelens. Ik interpreteer dit als gevolgen van een systeem dat mensen niet toelaat autonoom te denken en werken. Als je iemand behandelt als een klein kind, dan is de kans vrij groot dat hij zich zal gedragen als een klein kind.

REACTIE:
Hier ben ik het volledig mee eens.  Als je in een sfeer moet werken waar je het gevoel hebt terug in de lagere school te zitten, gedraag je je daar automatisch naar.  Wanneer je mensen de kans geeft zelf problemen op te lossen, projecten aan te pakken,… zullen ze zich meer gedreven voelen om hun werk tot een goed einde te brengen.  Hierdoor gaan ze zich minder op elkaar concentreren en meer op hun eigen werk.  De trots die je voelt om iets te bedenken, plannen en realiseren op werkgebied is een gevoel dat noodzakelijk is om gemotiveerd te blijven.

IDEE3:
Ten einde dit te bevorderen deden een aantal prominenten in de loop van het crisisjaar 2011 heel concrete voorstellen: verhoog het inschrijvingsgeld voor alle opleidingen die niet aansluiten bij het bedrijfsleven, verlaag het voor alles wat wel rendeert; wie hardleers is en toch kiest voor een niet- rendabele opleiding, die moet bestraft worden met een kortere of zelfs helemaal geen uitkeringsgerechtigde periode.

REACTIE:
In het systeem zoals hier voorgesteld, komt het er naar mijn mening op neer dat de rijken (of toch de kinderen van rijken) mogen doen en studeren wat ze maar willen.  De "arme luizen" met mogelijk veel ambitie en talent worden gedwongen te werken voor het vaderland.  Ze worden zoals bij idee 1 als vee ingezet.  De kuddedieren die ons land en onze economie bewaken.  Het aanpassen van de inschrijvingsgelden is naar mijn idee compleet nutteloos.  Het recht hebben op een uitkering moet voor alle opleidingen gelijk zijn, maar beperkt tot een vaste periode.  Je talenten en studiekeuze mogen geen reden zijn voor discriminatie op financieel vlak.


IDEE4:

Het doel is zelfmanagement en ondernemerschap: jongeren moeten zichzelf beschouwen als een bedrijf, waarbij kennis en vaardigheden in eerste en laatste instantie een economisch belang hebben waarmee zij hun marktwaarde kunnen verhogen.

Op deze manier worden mensen enkel nog gezien als kuddedieren.  We kweken ze met een bepaald doel en selecteren hen op basis van aangeboren talenten.  The survival of the fittest?  Wie de economie kan optimaliseren, hoort erbij.  Dit is absoluut geen goede manier om kinderen en jongeren op te voeden.  Ze leven niet meer zoals ze willen, maar worden gedwongen zich in te zetten voor 'the greater good'.  Dit zal leiden tot nog meer gefrustreerde en depressieve jongeren.  Op de werkvloer kan dit leiden tot burn-outs in epidemische proporties.

Mensen met creatieve talenten worden in onze maatschappij al snel als outcasts of "geitenwollensokken" gezien.  Wanneer je een job uitoefent die naar het creatieve neigt, wordt deze als minderwaardig beschouwd.  De wereld is nog nooit zo'n smeltkroes geweest als nu.  Iedereen leer omgaan met diversiteit.  Toch was er nooit meer sprake van discriminatie als nu.  Het is moeilijker af te bakenen omdat het minder duidelijk waarneembare aspecten zijn waartegen men discrimineert.  De vlakken waarop men nu discrimineert zijn bijvoorbeeld leeftijd, intelligentie, armoede en rijkdom, muziekvoorkeuren, kledingkeuzes,…
Er zijn meer zwarte schapen dan witte in deze wereld die van iedereen een optimale productiviteit eist.